Gedreven door de mysterieuze herkenning van iets onzegbaars heb ik het grootste deel van mijn volwassen leven geleefd als een soort moderne zen-monnik. Elke dag één of meerdere uren mediteren, hard werken zonder enig materieel bezit op te bouwen en elke vakantie of lang weekend op retraite. Ik leerde stilte kennen als rijkdom, leegte als geluk en onbeweeglijk zitten als vrijheid.
Toen ik met hoogleraren en docenten van een universiteit werkte aan het beter aansturen van hun onderzoekers, secretaresses en ander personeel, viel het me op dat ze nooit niets zeiden. Er viel geen enkele stilte in de gesprekken die ze op mijn verzoek lieten zien. Ondanks de uitgebreide kennis die ze hadden van allerlei gesprekstechnieken en leiderschapsmodellen haalden ze in geen van de simulaties hun doel.
Om stil te kunnen zijn moet je je eigen ongemak kunnen verdragen, en kennis kan je daarbij meestal niet helpen. Om een doel te halen moet je het soms loslaten en moet je het kunnen opbrengen om af en toe niks te doen, even alleen maar te zijn, doelloos. In die ruimte kan zich iets ontvouwen, kan verbinding met de ander tot stand komen en kunnen begrip en innovatie ontstaan.
Het was miraculeus om te zien hoe de gesprekken veranderden door dit inzicht, doordat de professoren af en toe een stilte lieten vallen en even niks deden. Alles viel op zijn plek, ineens werd de waarde van de kennis die ze hadden over communicatie en leiderschap zichtbaar.
Sinds die onvergetelijke middag staat stilte als één van de belangrijkste gesprekstechnieken op mijn prioriteitenlijstje.